ائل گلی، نگینی شناختهشده در دل تبریز، جاییست که طبیعت، تاریخ و معماری در کنار هم قرار گرفتهاند. این جاذبه گردشگری با دریاچهای مصنوعی به وسعت ۵۵ هزار متر مربع و عمارتی هشت ضلعی در مرکز آن، یکی از محبوبترین مقصدهای تفریحی میان تبریزیها و مسافران است. پارک ائل گلی تبریز با مساحتی حدود ۷۰ هکتار، در فاصلهای نزدیک به ۷ کیلومتر از مرکز شهر قرار دارد و با فضای سبز گسترده و امکانات متنوع، هر روز میزبان صدها بازدیدکننده است. اگر اهل طبیعتگردی، عکاسی، قایقسواری یا حتی فقط یک قدمزدن ساده باشید، اینجا جاییست که باید ببینید.
ائل گلی کجاست؟
ائلگلی تبریز در جنوب شرقی این شهر و در نزدیکی بلوار ایلگلی قرار دارد. برای رسیدن به این باغ دیدنی، کافیست وارد آزاد راه کنارگذر جنوبی تبریز شوید و از طریق بلوار ایل گلی به پارک برسید. همچنین مسیرهای دیگری مثل خیابان گلستان و میدان فردوس نیز شما را بهراحتی به این مجموعه میرسانند. در ادامه مسیر دسترسی دقیقتر را به شما ارائه میکنیم.
آدرس دقیق: آذربایجان شرقی، تبریز، آزادراه کنارگذر جنوبی تبریز، بلوار ایلگلی، پارک ائلگلی.
مسیر دسترسی به ائل گلی
دسترسی به پارک ائل گلی تبریز آسان و متنوع است. چه با ماشین شخصی سفر کرده باشید، چه بخواهید با مترو یا اتوبوس به این یکی از جاهای دیدنی تبریز برسید، راه سادهای پیشرو دارید:
- مترو: سریعترین گزینه، استفاده از ایستگاه متروی «ائلگلی» است که در نزدیکی جنوب این مجموعه قرار دارد. از خروجی ایستگاه با چند دقیقه پیادهروی به ورودی پارک میرسید.
- اتوبوس: خط اتوبوس ۱۰۱ (مسیر ایلگلی) شما را به نزدیکی پارک میرساند. بعد از پیاده شدن، با چند دقیقه پیادهروی به مقصد خواهید رسید.
- تاکسی: تاکسیهای خطی، اسنپ و تپسی همه به راحتی شما را به ورودی پارک میرسانند؛ فقط کافیست مقصد را «ائل گلی» انتخاب کنید.
- خودروی شخصی: اگر با ماشین شخصی سفر میکنید، میتوانید از آزادراه کنارگذر جنوبی تبریز، اتوبان باکری یا مسیر بلوار ایلگلی مستقیماً به پارک برسید. مسیرهای دیگر مثل خیابان گلستان، میدان فردوس و خیابان شیخ محمد خیابانی نیز به ورودی اصلی منتهی میشوند.
ائل گلی یا شاهگلی؟ کدام اسم درست است؟
شاید برایتان جالب باشد که پارک ائل گلی تبریز دو نام دارد. بعضیها آن را با نام «شاهگلی» میشناسند، بعضی دیگر با «ائلگلی». اما ماجرا از کجاست؟
در زبان ترکی، واژهی «گُلی» بهمعنای دریاچه و «ائل» بهمعنای مردم است؛ بنابراین «ائلگلی» یعنی «دریاچه مردم». در مقابل، «شاهگلی» بهمعنای «دریاچه شاه» است. این مجموعه در گذشته، بهویژه در دوران پهلوی، با عنوان شاهگلی شناخته میشد؛ اما پس از انقلاب ۱۳۵۷، نام رسمی آن به ائل گلی تغییر یافت.
با این حال، هنوز هم برخی از اهالی تبریز، بهویژه نسل قدیمیتر، از نام «شاهگلی تبریز» استفاده میکنند. جالب است بدانید برخی پژوهشگران معتقدند «شاه» در این نام، لزوماً به معنای پادشاه نیست؛ بلکه میتواند نشانهای از بزرگی، شکوه و اهمیت این باغ باشد.
آبوهوای فصلبهفصل ائل گلی تبریز
ائل گلی در هر فصل چهرهای متفاوت و تماشایی دارد؛ از بهار پر از شکوفه و طراوت گرفته تا زمستانی آرام و پوشیده از برف. این مکان گردشگری محبوب تبریز، در هر زمان سال زیبایی خاص خودش را به نمایش میگذارد. با این حال، بین اواسط فروردین تا اوایل خرداد، پارک در بهترین و زیباترین حالت خود قرار دارد. برای اینکه سفرتان کاملتر و لذتبخشتر باشد، بد نیست با حالوهوای هر فصل این مجموعه آشنا شوید.
- فصل بهار
درختان تازهجوانهزده، چمنهای مرطوب، هوای معتدل و عطر شکوفهها… بهار، شلوغترین و محبوبترین زمان بازدید از پارک شاه گلی تبریز است. مخصوصاً ایام نوروز که فضای پارک کاملاً زنده و پرنشاط است.
- فصل تابستان
در گرمای تابستان، هوای خنکتر جنوبشرق تبریز و درختان بلند این مجموعه، فضای مطبوعی برای پیکنیک و تفریح خانوادگی فراهم میکنند. قایقسواری و قدمزدن عصرگاهی در این فصل طرفداران زیادی دارد.
- فصل پاییز
پاییز اینجا، فصل عکس و قدمزدن است. درختان هزاررنگ، صدای خشخش برگها و خلوتی نسبی پارک، ائل گلی را به یک مقصد خاص برای عکاسی و آرامش تبدیل میکند.
- فصل زمستان
اگرچه در زمستان برخی امکانات مثل قایقسواری غیرفعال است، اما فضای برفی و آرام پارک، حالوهوایی متفاوت دارد. برای کسانی که دنبال تجربهای ساکتتر و آرامتر هستند، زمستان هم جذاب است.
تاریخچه ائل گلی
شاه گلی تبریز، پیش از آنکه یک مجموعه تفریحی باشد، زمانی تنها یک استخر بزرگ در دل باغهای شرقی تبریز بود. در دوران حکومت آققویونلوها ساخته شد و در دوره صفویان توسعه یافت؛ آنقدر که به منبع ذخیره آب برای آبیاری باغهای اطراف، از «تپلیباغ» تا دروازه تهران تبدیل شد.
در همان دوران صفوی، این استخر ائل گلی با خارجکردن شن و ماسه و ساخت دیوارههای سنگی، شکل امروزیتری به خود گرفت. بعدها در دوره قاجار، قهرمان میرزا (هشتمین پسر عباس میرزا) ساخت عمارت وسط دریاچه را ادامه داد و مجموعه را به یک گردشگاه سلطنتی برای خاندان قاجار تبدیل کرد.
در نهایت، در دوره پهلوی بود که باغ به شهرداری تبریز واگذار شد و از یک فضای اختصاصی سلطنتی به یک پارک عمومی برای همه مردم تغییر کاربری داد. در همین دوره بود که شکلگیری امروزی باغ ائلگلی با مسیرهای پیادهروی، فضای سبز منظم و عمارت بازسازیشده تکمیل شد.
بخشهای مختلف ائل گلی تبریز
پارک شاه گلی تبریز فقط یک فضای سبز نیست، بلکه مجموعهایست کامل از بخشهای تفریحی، فرهنگی و تاریخی که در کنار هم، تجربهای متنوع از بازدید ارائه میدهد. در یک نگاه کلی، این مجموعه به دو بخش اصلی تقسیم میشود: استخر یا دریاچه ائل گلی و عمارت مرکزی آن. نکتهای که بد نیست بدانید این است که برخلاف برخی شایعات، ائل گلی هیچ باغوحشی ندارد.
دریاچه ائل گلی
استخر ائل گلی با ابعادی در حدود ۲۰۰ در ۲۰۰ متر و عمقی بین ۳ تا ۹ متر، از دوران آققویونلوها تاکنون نقش مهمی در تاریخ تبریز داشته است. در گذشته، این دریاچه محلی برای ذخیره آب و آبیاری باغهای اطراف بود. در دوره صفویان، با پاکسازی و ساخت دیوارههای سنگی، شکل منظمتری به خود گرفت. در دوران قاجار، خیابانکشی و کاشت درختان اطراف باعث شد این منطقه رنگوبوی تفریحی پیدا کند. اما اوج تغییر کاربری در دوره پهلوی رخ داد؛ زمانی که این دریاچه رسماً به یک تفرجگاه عمومی تبدیل شد.
آب دریاچه از جویبار رودخانه لیقوان تأمین میشود و جنگلکاریها و آبشارهای مصنوعی اطراف، زیبایی آن را دو چندان کردهاند. در بهار، انعکاس درختان سبز در آب و در زمستان، یخزدگی سطح دریاچه، این فضای باز را در هر فصل خاص و دیدنی کرده است.
عمارت ائل گلی
راه باریکی که از ضلع جنوبی دریاچه به سمت مرکز میرود، شما را به یکی از شاخصترین نمادهای این مجموعه تفریحی میرساند: عمارت ائل گلی تبریز.
ساخت اولیه این بنا به دوران آققویونلوها برمیگردد؛ در ابتدا یک ساختمان خشتی و ساده یکطبقه بوده که در دورههای صفوی و قاجار توسعه یافت. اما در سال ۱۳۴۶ هجری شمسی، بهدلیل فرسودگی، ساختمان قدیمی تخریب و عمارت فعلی با طراحی هشتضلعی و دو طبقه جایگزین آن شد. این بنا را معمار آذربایجانی، استاد علیاکبر نادرالوجود طراحی کرد.
تالار اندیشه پارک
در کنار دریاچه و عمارت، تالار اندیشه پارک شاه گلی هم قرار دارد؛ سالنی با ظرفیت حدود ۳۳۰ نفر که برای برگزاری همایشها، نشستهای فرهنگی، برنامههای علمی و حتی نمایشهای هنری مناسب است. این تالار مجهز به سیستمهای صوتیتصویری پیشرفته، تهویه مطبوع و طراحی مدرن است و باعث شده مجموعه ائل گلی تبریز فقط یک فضای تفریحی نباشد، بلکه جایی برای رویدادهای فرهنگی هم باشد.
رستوران عمارت ائل گلی تبریز
رستوران عمارت ائل گلی تبریز یکی از خاصترین تجربههای غذایی در این شهر است؛ نه فقط بهخاطر کیفیت غذا، بلکه بهخاطر موقعیت منحصربهفرد آن. این رستوران درست در مرکز استخر شاه گلی و درون همان عمارت هشتضلعی معروف قرار دارد؛ جایی که با عبور از مسیر باریکی میان آب، به ساختمانی با معماری سنتی و پنجرههایی رو به منظره دریاچه میرسید. فضای داخلی آرام و صمیمی است و چه در سالنهای سرپوشیده باشید، چه در تراسهای رو به آب، میتوانید غذاهای ایرانی، سنتی و محلی را با کیفیت قابل قبول میل کنید.
تفریحات ائل گلی
شاهگلی تبریز فقط یک جاذبه دیدنی نیست؛ اینجا جاییست که میتوانید چند ساعت واقعی از زندگی فاصله بگیرید، هیجان را تجربه کنید یا در دل طبیعت آرام بگیرید. چه اهل ورزش باشید، چه بهدنبال تفریح خانوادگی یا کودکانه، در پارک ائل گلی تبریز چیزی برایتان پیدا میشود. در ادامه با محبوبترین تفریحاتی که در این مجموعه میتوانید تجربه کنید، آشنا میشوید:
قایقسواری روی دریاچه
در روزهای بهار و تابستان، دریاچهی وسیع و آرام باغ ائل گلی آماده قایقسواری است. هم قایقهای پدالی و هم موتوری در دسترساند و میتوانید دور تا دور استخر را بچرخید و مناظر اطراف را از زاویهای متفاوت ببینید. هوای خنک تبریز در این فصلها، تجربهی قایقسواری را دو چندان لذتبخش میکند.
مسیر دوچرخه سواری
اگر اهل دوچرخهسواری هستید، مسیرهای اختصاصی اطراف دریاچه و باغ به شما این امکان را میدهند که آزادانه در فضای باز و سرسبز این پارک رکاب بزنید. این مسیرها برای استفاده خانوادگی هم مناسباند.
مینیگلف
یکی از تفریحات خاص این مجموعه، زمین مینیگلف ائل گلی است که در نزدیکی هتل پارک قرار دارد. این مجموعه یکی از زمینهای استاندارد کشور است و حتی مسابقات رسمی هم در آن برگزار میشود. اگر تا بهحال مینیگلف بازی نکردهاید، اینجا میتواند شروع خوبی باشد.
درشکه سواری
سوار شدن به درشکههایی که دور دریاچه حرکت میکنند، مخصوصاً با صدای زنگولهها و سم اسبها روی آسفالت، تجربهای نوستالژیک و متفاوت است. این تفریح برای خانوادهها، مخصوصاً بچهها، بسیار جذاب است.
لونا پارک (شهربازی ائل گلی)
در گذشته، در بخش غربی استخر یک شهربازی کوچک بهنام لونا پارک فعالیت میکرد که با بازیهایی مثل ترن هوایی، چرخوفلک، تاب زنجیری، سالتو و ماشینبرقی، از تفریحات پرطرفدار کودکان و نوجوانان بود. اما در حال حاضر، این شهربازی بهدلیل مسائل ایمنی تعطیل شده و تا اطلاع ثانوی قابل استفاده نیست. اگرچه فضای آن هنوز در محوطه پارک دیده میشود، اما برنامهای برای راهاندازی مجدد آن اعلام نشده است.
امکانات رفاهی پارک ائل گلی تبریز
اگر قصد دارید چند ساعت را در پارک ائل گلی تبریز بگذرانید، خیالتان از بابت امکانات رفاهی راحت باشد. این مجموعه تفریحی بهخوبی برای پذیرایی از بازدیدکنندگان تجهیز شده و تلاش کرده همهچیز را برای یک گردش بیدردسر فراهم کند. در ادامه، با مهمترین امکانات رفاهی این مکان گردشگری تبریز آشنا شوید:
- پارکینگ اختصاصی
پارک ائل گلی دارای پارکینگی نسبتاً بزرگ و قابل دسترس است که در بخش جنوبی مجموعه قرار دارد. اگر با خودروی شخصی به آنجا بروید، پیدا کردن جای پارک کار سختی نخواهد بود.
- سرویس بهداشتی و نمازخانه
در بخشهای مختلف پارک، سرویسهای بهداشتی عمومی تمیز و قابل استفاده تعبیه شدهاند. همچنین نمازخانههایی برای آقایان و بانوان در نزدیکی عمارت و پارکینگ قرار دارد.
- رستورانها و کافهها
در اطراف باغ شاه گلی چندین رستوران، فستفود و کافه وجود دارد که میتوانید در آنها غذا بخورید یا نوشیدنی سفارش دهید. رستوران گردان ائل گلی، کافههای فضای باز و رستورانهای محلی اطراف پارک، گزینههای متنوعی در اختیار شما میگذارند.
- اینترنت رایگان
جالب است بدانید که ائل گلی اولین پارک در تبریز است که امکان استفاده از اینترنت بیسیم رایگان را فراهم کرده است. در بیشتر نقاط پارک، بهخصوص اطراف عمارت و دریاچه، سیگنال وایفای قابل دسترس است.
- فضای سبز و زمین بازی
در بخشهایی از پارک، زمینهای بازی کوچک برای کودکان در نظر گرفته شده است. همچنین فضای سبز وسیع، نیمکتهای چوبی، سایهبانها و مسیرهای پیادهروی، محیطی مناسب برای استراحت و پیکنیک خانوادگی فراهم کردهاند.
شبگردی در ائل گلی
اگر فکر میکنید دیدن پارک ائل گلی تبریز فقط برای روزهاست، شب را از دست دادهاید. غروب که از راه میرسد، باغ ائلگلی چهرهای متفاوت پیدا میکند. نورپردازی در اطراف استخر، انعکاس عمارت وسط دریاچه، صدای آرام آب و نسیم خنک تبریز، این مجموعه را به یکی از بهترین مکانها برای شبگردی در تبریز تبدیل کرده است.
مسیرهای پیادهروی که روزها زیر نور خورشید پرجنبوجوش هستند، در شب خلوتتر، آرامتر و حتی شاعرانه میشوند. کافهها و رستورانهای اطراف پارک هم تا ساعات نسبتاً دیر باز هستند و فضایی برای نشستن، چای نوشیدن یا شام خوردن با منظره دریاچه فراهم میکنند.
در شب، حتی تفریحاتی مثل درشکهسواری دور دریاچه هم حالوهوای خاصتری دارند. صدای زنگولهها در سکوت شب، نور چراغها روی سطح آب، و نسیمی که از سمت ارتفاعات تبریز میآید، شب را به یکی از بهترین زمانها برای قدمزدن در این پارک تبدیل میکند.
بهترین لوکیشن ائل گلی برای عکاسی
اگر با دوربین یا موبایل وارد پارک شاه گلی تبریز میشوید و بهدنبال زاویههایی خاص برای عکاسی هستید، اینجا چند نقطه مشخص را از دست ندهید:
- ضلع جنوبی دریاچه (مقابل عمارت):
در ورودی اصلی پارک، وقتی رو به دریاچه قرار میگیرید، بهترین زاویه برای عکاسی از عمارت هشتضلعی روی آب را دارید. اگر کمی به چپ یا راست متمایل شوید، بازتاب ساختمان روی آب هم در کادر میافتد. این لوکیشن مخصوصاً در ساعات اولیه صبح یا غروب که نور مایل است، عکسهای بینظیری میدهد.
- پل سنگی باریک منتهی به عمارت:
در مسیر رسیدن به عمارت، جایی که پیادهرو باریک میان دریاچه کشیده شده، اگر رو به عقب بایستید و دوربین را به سمت ورودی پارک بگیرید، هم خطی از آب و پیادهرو و هم قاب زیبایی از تقارن خواهید داشت. این لوکیشن برای عکسهای پرتره هم عالی است.
- پشت عمارت، از زاویه نیمپشت به سمت دریاچه:
در پشت عمارت ائل گلی، اگر پشتبهرستوران بایستید و بهسمت فضای باز دریاچه عکس بگیرید، بازتاب نور و حرکت قایقها کادر متفاوتتری ایجاد میکند.
- پله برقی اطراف لوناپارک (غرب دریاچه):
از بالای این رمپ و پلهبرقیها، نمای باز و تقریباً پانورامایی از استخر ائل گلی و عمارت خواهید داشت. این نقطه برای گرفتن عکسهای باز (wide shot) بسیار مناسب است، بهخصوص در هنگام طلوع یا مه صبحگاهی.
- حاشیه شمالغربی دریاچه، در میان درختان بید مجنون:
اینجا، کادرهای شاعرانهای با شاخههای آویزان درخت، سایهروشن نور، و قاب طبیعی بهسمت آب ایجاد میشود. اگر بهدنبال عکاسی رمانتیک یا اینستاگرامی هستید، این لوکیشن بینظیر است.
- شب، کنار چراغهای ساحلی اطراف دریاچه:
در بخش شرقی و شمالی دریاچه، نور چراغها روی آب بازتاب پیدا میکند. از این نقطه میتوانید با نوردهی طولانی، عکسهای شبانه بسیار زیبا و حرفهای ثبت کنید—بهخصوص اگر از سهپایه استفاده کنید.
هتلهای نزدیک به ائل گلی تبریز
برای اقامت در نزدیکی پارک شاه گلی، چند گزینهی خوب در فاصلهای کوتاه از مجموعه وجود داره که از نظر موقعیت، امکانات و دسترسی قابل قبول هستن:
- هتل پارس ائل گلی تبریز: فاصله: حدود ۱٫۴ کیلومتر | زمان: حدود ۴–۵ دقیقه پیاده
- هتل تبریز پالاس: فاصله: حدود ۱٫۲ کیلومتر | زمان: حدود ۵ دقیقه با ماشین
- هتل بینالمللی شهریار تبریز: فاصله: حدود ۴٫۷ کیلومتر | زمان: حدود ۱۰ دقیقه با ماشین
جاهای دیدنی نزدیک ائل گلی تبریز
اگر بعد از گشتوگذار در پارک ائل گلی وقت اضافه داشتید، این مکانها در نزدیکیاش قرار دارند و ارزش دیدن دارند:
- موزه آذربایجان تبریز: فاصله: حدود ۱۱ کیلومتر | زمان: حدود ۱۵ دقیقه با ماشین
- موزه قاجار (خانه امیرنظام گروسی): فاصله: حدود ۱۲٫۳ کیلومتر | زمان: حدود ۲۳ دقیقه
- مقبره الشعرا و خانه استاد شهریار تبریز :فاصله: حدود ۱۲٫۳ کیلومتر | زمان: حدود ۲۲–۲۳ دقیقه
- برج ساعت (ساختمان شهرداری تبریز): فاصله: حدود ۱۲٫۵ کیلومتر | زمان: حدود ۲۳ دقیقه
- بازار بزرگ تبریز: فاصله: حدود ۱۴٫۳ کیلومتر | زمان: حدود ۲۶ دقیقه
- خانه تاریخی نیکدل: فاصله: حدود ۱۲ کیلومتر | زمان: حدود ۲۲–۲۳ دقیقه
اگر وقت بیشتری در تبریز دارید و دوست دارید برنامهریزی دقیقتری داشته باشید، حتماً نگاهی به راهنمای سفر به تبریز بیندازید.
حرف آخر
پارک ائل گلی تبریز چیزی فراتر از یک فضای سبز شهریست؛ ترکیبی از تاریخ، طبیعت، آرامش و تفریح. از قایقسواری در دریاچه و پیادهروی زیر درختهای بلند گرفته تا عکاسی در نور غروب و غذا خوردن در عمارت وسط آب، اینجا برای هر سلیقهای چیزی در چنته دارد. چه با خانواده سفر کنید، چه تنها، چه برای استراحت آمده باشید یا گشتوگذار، باغ ائلگلی یکی از آن جاهاییست که از ذهن پاک نمیشود.
اگر قصد سفر به تبریز را دارید، بهتر است برنامه بازدید از مجموعه تفریحی ائل گلی تبریز را در اولویت بگذارید. میتوانید همین حالا با چند کلیک، بلیط هواپیما تبریز را رزرو کنید و برای اقامتی راحت، نگاهی به گزینههای رزرو هتل تبریز بیندازید. تجربه تبریز بدون قدمزدن در ائل گلی، کامل نخواهد بود.
سوالات متداول
چون در گذشته این باغ متعلق به شاهزادگان قاجار بود و «شاهگلی» بهمعنای «استخر شاه» نامیده میشد.
ورود به محوطه پارک رایگان است، اما برخی امکانات مانند قایقسواری هزینه دارد.
ایستگاه مترو «ائل گلی» در نزدیکی این مکان قرار دارد. همچنین تاکسیهای خطی هم در دسترس هستند.
بله، ولی امکاناتی مانند قایقسواری ممکن است فعال نباشند. فضا در زمستان خلوتتر و خنکتر است.
